Ośrodek czytelniczy

Lektura podstawowa

Regenesis

Autor: George Monbiot

Regeneza to zapierająca dech w piersiach wizja nowej przyszłości dla żywności i ludzkości. Opierając się na zdumiewających postępach w dziedzinie ekologii gleby, Monbiot ujawnia, w jaki sposób nasze zmieniające się zrozumienie świata pod naszymi stopami może pozwolić nam na wyhodowanie większej ilości żywności przy mniejszym nakładzie pracy rolniczej. Spotyka się z ludźmi, którzy odblokowują te metody, od producentów owoców i warzyw rewolucjonizujących nasze rozumienie żyzności; poprzez hodowców wieloletnich zbóż, uwalniających ziemię od pługów i trucizn; aż po naukowców pionierskich w zakresie nowych sposobów uprawy białka i tłuszczu. Wspólnie pokazują, jak najdrobniejsze formy życia mogą pomóc nam zaprowadzić pokój z planetą, przywrócić jej systemy życiowe i zastąpić erę wymierania erą regeneracji.

Gdzie kupić:

Kluczowe raporty i badania

Zmiana klimatu 2022: Łagodzenie skutków zmiany klimatu

Źródło: Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC)
Autorzy : III Grupa Robocza IPCC

Raport Grupy Roboczej III zawiera zaktualizowaną globalną ocenę postępów i zobowiązań w zakresie łagodzenia zmian klimatycznych oraz analizuje źródła światowych emisji. Wyjaśnia rozwój sytuacji w zakresie redukcji emisji i działań łagodzących, oceniając wpływ krajowych zobowiązań klimatycznych w odniesieniu do długoterminowych celów w zakresie emisji.

Szósty Raport IPCC (2021)

Źródło: Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (IPCC)
Autorzy.rki: Grupa Robocza I IPCC

Sprawozdanie dotyczy najbardziej aktualnego  zrozumienia systemu klimatycznego i zmian klimatycznych, łącząc najnowsze osiągnięcia w naukach o klimacie, a także łącząc wiele linii dowodowych i podkreślając krytyczną potrzebę pilnego działania ludzkości w celu rozwiązania kryzysu klimatycznego.

Wpływ systemu żywnościowego na utratę różnorodności biologicznej (2021)

Źródło: Chatham House
Autorzy.rki: Tim G. Benton, Carling Bieg, Helen Harwatt, Roshan Pudasaini i Laura Wellesley

Niniejszy dokument, opracowany we współpracy z czołowym brytyjskim organem doradczym ds. polityki, analizuje rolę światowego systemu żywnościowego jako głównego czynnika przyspieszającego utratę różnorodności biologicznej. Wyjaśniono w nim, w jaki sposób produkcja żywności degraduje lub niszczy siedliska przyrodnicze i przyczynia się do wymierania gatunków. W dokumencie przedstawiono wyzwania i kompromisy związane z przeprojektowaniem systemów żywnościowych w celu przywrócenia różnorodności biologicznej i/lub zapobieżenia jej dalszej utracie, a także przedstawiono zalecenia dotyczące działań.

Sprawozdanie specjalne IPCC w sprawie zmiany klimatu i ziemi (2020 r.)

Źródło: Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC)
Autorzy.rki: Grupy Robocze IPCC I, II i III

Niniejsze sprawozdanie dotyczy gazów cieplarnianych (GHG) w ekosystemach lądowych, użytkowania gruntów i zrównoważonego zarządzania gruntami w odniesieniu do adaptacji do zmian klimatu i łagodzenia ich skutków, pustynnieniadegradacją gruntów i bezpieczeństwa żywnościowego.

Zmieniający się klimat, zmieniające się diety: Pathways to Lower Meat Consumption/ Drogi do zmiejszania konsumpcji mięsa (2015)

Źródło: Chatham House
Autorzy.rki: Laura Wellesley, Catherine Happer i Antony Froggatt

Ten raport Chatham House wskazuje istotne kwestie związane z dietą - w szczególności konsumpcją mięsa - oraz znaczący wkład takich wyborów żywieniowych w kontekście zmian klimatu. Zostały w nim wskazane ścieżki do przekształcenia naszego systemu żywnościowego, jak również analiza podstawowych problemów wraz z kluczowymi zaleceniami.

Stanowisko w sprawie traktatu roślinnego

Apetyt na dietę roślinną?

IPCC wielokrotnie wykazuje, że dieta wegańska jest optymalnym sposobem odżywiania, który pozwala drastycznie ograniczyć emisje związane z żywnością.

Data wydania: 6 czerwca 2022 r.

Natychmiastowa, szybka i trwała redukcja emisji gazów cieplarnianych pochodzących zarówno z paliw kopalnych, jak i z hodowli zwierząt jest niezbędna, aby uniknąć katastrofalnego załamania klimatu.

Traktat o diecie roślinnej oferuje mapę drogową szybkiego i sprawiedliwego przejścia na system żywnościowy oparty na roślinach w tej dekadzie, w odpowiedzi na kryzys klimatyczny.

Książki

Przełamywanie granic (2021)

Autorzy: Johan Rockström i Owen Gaffney

Na progu krytycznego momentu w historii ludzkości, książka ta przedstawia wizję "planetarnego zarządzania" - przemyślenia na nowo naszych relacji z naszą planetą - i wytycza nowy kurs dla naszej przyszłości.

Autorzy i autorki, których praca jest przedmiotem nowego filmu dokumentalnego Netflixa, który ukaże się latem 2021 roku i którego narratorem będzie Sir David Attenborough, ujawniają pełną skalę zagrożenia planetarnego, z którym mamy do czynienia - ale także to, jak możemy ustabilizować systemy podtrzymywania życia na Ziemi.

Badania naukowe

Weganie, wegetarianie, osoby jedzące ryby i mięso w Wielkiej Brytanii wykazują rozbieżny wpływ na środowisko naturalne

Autorzy: Peter Scarborough, Michael Clark, Linda Cobiac, Keren Papier, Anika Knuppel, John Lynch, Richard Harrington, Tim Key & Marco Springmann
Opublikowano: Lipiec 2023 r.

Streszczenie:
Modelowane scenariusze żywieniowe często nie odzwierciedlają rzeczywistej praktyki żywieniowej i nie uwzględniają różnic w obciążeniu środowiska żywnością ze względu na metody pozyskiwania i produkcji. Tutaj łączymy dane żywieniowe z próby 55 504 wegan, wegetarian, osób jedzących ryby i mięso z danymi na poziomie żywności dotyczącymi emisji gazów cieplarnianych, użytkowania gruntów, zużycia wody, ryzyka eutrofizacji i potencjalnej utraty różnorodności biologicznej z przeglądu 570 ocen cyklu życia obejmujących ponad 38 000 gospodarstw w 119 krajach. Nasze wyniki obejmują zróżnicowanie w produkcji i pozyskiwaniu żywności, które zaobserwowano w przeglądzie ocen cyklu życia. Wszystkie wskaźniki środowiskowe wykazały pozytywny związek z ilością spożywanej żywności pochodzenia zwierzęcego. Wpływ diety wegan wynosił 25,1% (95% przedział niepewności, 15,1-37,0%) osób spożywających dużo mięsa (≥100 g mięsa dziennie) w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych, 25,1% (7,1-44,5%) w odniesieniu do użytkowania gruntów, 46,4% (21,0-81,0%) w odniesieniu do zużycia wody, 27,0% (19,4-40,4%) w odniesieniu do eutrofizacji i 34,3% (12,0-65,3%) w odniesieniu do różnorodności biologicznej. W przypadku większości wskaźników stwierdzono co najmniej 30% różnice między osobami o niskim i wysokim spożyciu mięsa. Pomimo znacznych różnic wynikających z miejsca i sposobu produkcji żywności, związek między wpływem na środowisko a konsumpcją żywności pochodzenia zwierzęcego jest wyraźny i powinien skłonić do ograniczenia tego ostatniego.

Oszacowanie wpływu na środowisko 57 000 produktów spożywczych

Autorzy: Michael Clark, Marco Springmann, Mike Rayner i Richard A. Harrington
Opublikowano: 2022 r.

Abstrakt:
Zrozumienie i komunikowanie wpływu produktów spożywczych na środowisko jest kluczem do umożliwienia przejścia na zrównoważone środowiskowo systemy żywnościowe [El Bilali i Allahyari, Inf. Process. Agric. 5, 456-464 (2018)]. Podczas gdy poprzednie analizy porównywały wpływ towarów spożywczych, takich jak owoce, pszenica i wołowina [Poore i Nemecek, Science 360, 987-992 (2018)], większość produktów spożywczych zawiera wiele składników. Ponieważ jednak ilość każdego składnika w produkcie jest często znana tylko przez producenta, trudno było ocenić ich wpływ na środowisko. Tutaj opracowujemy podejście, które pozwala przezwyciężyć to ograniczenie. Wykorzystuje ona wcześniejszą wiedzę z list składników, aby wywnioskować skład każdego składnika, a następnie łączy to z bazami danych środowiskowych [Poore i Nemecek Science 360, 987-992 (2018); Gephart et al., Nature 597, 360-365 (2021)], aby wyprowadzić szacunki dotyczące wpływu produktu spożywczego na środowisko w ramach czterech wskaźników: emisji gazów cieplarnianych, wykorzystania gruntów, stresu wodnego i potencjału eutrofizacji. Zastosowanie tego podejścia do 57 000 produktów w Wielkiej Brytanii i Irlandii pokazuje, że rodzaje żywności mają niski (np. napoje słodzone, owoce, pieczywo), średni (np. wiele deserów, ciastek), aż po wysoki wpływ na środowisko (np. mięso, ryby, sery). Włączenie NutriScore ujawnia, że produkty o większej wartości odżywczej są często bardziej zrównoważone środowiskowo, ale istnieją wyjątki od tej tendencji, a żywność, którą konsumenci mogą postrzegać jako substytucyjną, może mieć znacząco różne wpływy. Analizy wrażliwości wskazują, że podejście to jest odporne na niepewność co do składu składników, a w większości przypadków co do ich pozyskiwania. Podejście to stanowi krok w kierunku umożliwienia konsumentom, sprzedawcom detalicznym i decydentom podejmowania świadomych decyzji dotyczących wpływu produktów spożywczych na środowisko.

Globalna emisja gazów cieplarnianych z żywności pochodzenia zwierzęcego jest dwa razy większa niż z żywności pochodzenia roślinnego

Autorzy.rki: Xiaoming Xu, Prateek Sharma, Shijie Shu, Tzu-Shun Lin, Philippe Ciais, Francesco N. Tubiello, Pete Smith, Nelson Campbell & Atul K. Jain
Opublikowany: 2021

Streszczenie:
Rolnictwo i użytkowanie gruntów są głównymi źródłami emisji gazów cieplarnianych (GHG), ale poprzednie szacunki były albo wysoce zagregowane, albo dostarczały szczegółów przestrzennych dla podsektorów uzyskanych za pomocą różnych metodologii. Stosując metodę integracji modelu z danymi, która zapewnia pełną spójność między podsektorami, przedstawiamy przestrzennie jednoznaczne szacunki emisji GHG opartych na produkcji i konsumpcji żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego na całym świecie około 2010 roku. Stwierdzono, że globalne emisje GHG z produkcji żywności wyniosły 17 318 ± 1 675 TgCO2eq yr−1z czego 57 % przypada na produkcję żywności pochodzenia zwierzęcego (w tym paszy dla zwierząt gospodarskich), 29 % na żywność pochodzenia roślinnego, a 14 % na inne zastosowania. Zarządzanie gruntami rolnymi i zmiana użytkowania gruntów stanowiły znaczną część całkowitych emisji (odpowiednio 38 % i 29 %), podczas gdy ryż i wołowina były towarami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego o największym udziale (odpowiednio 12 % i 25 %), a Azja Południowa i Południowo-Wschodnia oraz Ameryka Południowa były największymi emitentami GHG związanych z produkcją.

Zmniejszanie wpływu żywności na środowisko przez producentów i konsumentów i konsumentki

Autorzy: J. Poore i T. Nemecek
Published: 2018

Streszczenie:
Wpływ żywności na środowisko jest tworzony przez miliony różnych producentów i dostawców. Aby zidentyfikować rozwiązania, które są skuteczne w warunkach tej heterogeniczności, skonsolidowaliśmy dane obejmujące pięć wskaźników środowiskowych, 38 700 gospodarstw rolnych oraz 1600 przetwórców, rodzajów opakowań i sprzedawców detalicznych. Oddziaływanie może różnić się 50-krotnie pomiędzy producentami tego samego produktu, co stwarza znaczne możliwości łagodzenia skutków. Łagodzenie skutków jest jednak skomplikowane ze względu na kompromisy, wiele sposobów osiągania przez producentów niskiego poziomu oddziaływania oraz interakcje w całym łańcuchu dostaw. Producenci mają ograniczenia co do tego, jak dalece mogą ograniczyć oddziaływania. Co najbardziej uderzające, wpływ produktów zwierzęcych o najniższym wpływie na środowisko zazwyczaj przekracza wpływ substytutów roślinnych, dostarczając nowych dowodów na znaczenie zmiany diety. Łącznie, nasze ustalenia przemawiają za podejściem, w którym producenci monitorują swój wpływ, elastycznie realizują cele środowiskowe poprzez wybór spośród wielu praktyk i informują konsumentów i konsumentki o swoim wpływie.